W Polsce występuje ponad 70 000 udarów rocznie. 75-80% przypadków to udary spowodowane niedokrwieniem. 20% udarów powodują zmiany w obrębie tętnic szyjnych. Ryzyko udaru mózgu przy bezobjawowym zwężeniu tętnicy szyjnej powyżej 70% wynosi 35% w ciągu 5 lat.
Najważniejszą przyczyną zwężeń i niedrożności tętnicy szyjnej wewnętrznej jest miażdżyca – odpowiada aż za 90% przypadków choroby.
Wieloośrodkowe badania (NASCET i ECST) wykazały, że udrożnienie tętnicy szyjnej wewnętrznej u chorych
z objawowym zwężeniem tętnicy powyżej 70% skuteczniej zapobiega udarom niż leczenie farmakologiczne (leki przeciwpłytkowe i obniżające poziom cholesterolu).
Leczenie zabiegowe (otwarte i wewnątrznaczyniowe) obniża 5-letnie ryzyko udaru do 5-10%.
Ryzyko wystąpienia udaru mózgu w trakcie operacji chirurgicznej:
- ryzyko udaru mózgu w trakcie operacji chirurgicznej bezobjawowego zwężenia wynosi 1,5-3% (badanie ICSS 2010),
- ryzyko udaru mózgu w trakcie operacji wewnątrznaczyniowej bezobjawowego zwężenia (stent) wynosi 5-10% (badanie ICSS 2010),
- według badania CREST 2010 ryzyko powikłań takich jak udar mózgu i zawał serca jest porównywalne w obydwu metodach leczenia.
Wskazaniem do leczenia chirurgicznego tętnicy szyjnej wewnętrznej są:
- zwężenia większe niż 70%: u chorych z objawami neurologicznymi (przeciwwskazane leczenie chirurgiczne u chorych z dokonanym udarem),
- zwężenia większe niż 70%: u chorych bezobjawowych, gdy po stronie przeciwległej istnieje podobne zwężenie,
- jednostronne lub obustronne zwężenia powyżej 70%: u chorych bez objawów lub objawowych wymagających rozległego zabiegu operacyjnego.
Obraz śródoperacyjnej tętnicy szyjnej (l), obraz angiograficzny zwężenia tętnicy szyjnej (p)
Poszczególne etapy operacji udrożnienia tętnicy szyjnej
Restenoza
Mimo doraźnej skuteczności leczenia chirurgicznego i wewnątrznaczyniowego, u 20% chorych dochodzi do ponownego zwężenia w obrębie tętnicy. Jeżeli zwężenie przekracza 80%, pacjenta ponownie podaje się procedurom zabiegowym.
Restenoza po endarterectomii. Angioplastyka tętnicy szyjnej z wszczepieniem stentu.
